Οι αιώνιοι «ανεπιθύμητοι»

    Άκουσα για πρώτη φορά τη λέξη «ανεπιθύμητοι» στα παιδικά μου χρόνια, τη δεκαετία του ΄60. Ο πατέρας μου συνήθιζε να μας λέει ιστορίες από την Εθνική Αντίσταση και τον Εμφύλιο. Όταν έπρεπε να καταταγεί στο στρατό μετά την απελευθέρωση, παρουσιάστηκε στο στρατόπεδο στην Καλαμάτα (στο χώρο αυτό σήμερα στεγάζεται το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου)  Τον προώριζαν για την Μακρόνησο, όπως και την πλειοψηφία των παιδιών που είχαν παρουσιαστή, γιατί είχαν κάνει το έγκλημα να συμμετάσχουν ως νέοι στην Εθνική Αντίσταση.

     Κατά την ανάκρισή του από τον αρμόδιο αξιωματικό, κατηγορήθηκε ότι υπήρξε μέλος της ΟΠΛΑ. Έκπληκτος ο πατέρας μου, αντέτεινε ότι ήταν πολύ νέος γι’ αυτό και ότι ήταν μέλος της ΕΠΟΝ. Ως απάντηση έφαγε ένα χτύπημα με το πιστόλι στο κεφάλι.

     Προκειμένου να αποφύγει την Μακρόνησο επικαλέστηκε τη βοήθεια του νονού του, ο οποίος ήταν επικεφαλής μιας ομάδας Χιτών. Ο νονός βάζοντας τη συγγένεια πάνω από τα πολιτικά μίση, παρενέβη και ο πατέρας μου δεν πήγε στην Μακρόνησο, αλλά στην πρώτη γραμμή του μετώπου στον Εμφύλιο και συγκεκριμένα στο 506 (αν θυμάμαι καλά το νούμερο) Τάγμα Ανεπιθυμήτων. Εκεί συμμετείχε σε όλες τις μάχες χωρίς καμία προθυμία βεβαίως και προσέχοντας να μην σκοτώσει κανέναν με το οπλοπολυβόλο που χειριζόταν. Τραυματίστηκε προς το τέλος του πολέμου.

     Όταν μας διηγήθηκε για πρώτη φορά την ιστορία αυτή, θυμάμαι που τον ρώτησα, τί σημαίνει τάγμα ανεπιθυμήτων, υπάρχει τέτοια ορολογία στο στρατιωτικό λεξιλόγιο;. Μου απάντησε χαμογελώντας πως σ’ αυτές τις μονάδες έβαζαν τους αριστερούς (έτσι χαρακτήριζαν τότε όσους είχαν συμμετάσχει στην Εθνική Αντίσταση) και τους έστελναν στην πρώτη γραμμή του μετώπου, γιατί δεν τους ένοιαζε αν σκοτωθούν, μιας και τους ταύτιζαν στην ουσία με τους αντίπαλους αντάρτες.

     Έκτοτε, πέρασαν πολλά χρόνια, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι της χώρας μας, και κάποτε μετά τη χούντα,  ήρθε η πολυπόθητη δημοκρατία, για την οποία αγωνίστηκαν τόσο σκληρά οι αριστεροί εκείνης της εποχής. Ήταν απίστευτα μεγάλη η πρόοδος  για όλους, αλλά κυρίως για τη λαϊκή αριστερά (και λέω λαϊκή, γιατί υπήρχαν και άλλες πλευρές της).

     Και όσο προχωρούσε η δημοκρατία, όλο και υποχωρούσε η διάκριση στους «ημετέρους» και στους «ανεπιθύμητους». Υπήρχαν βέβαια και παλινωδίες και πισωγυρίσματα, όχι φυσικά στο βαθμό της εξορίας, των φυλακίσεων και των εν γένει σκληρών διώξεων, αλλά με την μορφή της διακριτικής μεταχείρισης, της ευνοικρατίας για κάποιους και της δυσμένειας για τους άλλους, αλλά η συνισταμένη ήταν θετική. Και ο πατέρας μου το χαιρόταν αυτό και συνήθιζε να λέει ότι από τότε που γεννήθηκε, όλο και προοδεύουν τα πράγματα σε όλα τα επίπεδα.

     Έφυγε από τη ζωή εδώ και 15 χρόνια περίπου. Ίσως αν ζούσε, θα τον στενοχωρούσε αν έβλεπε ότι τα τελευταία χρόνια συμβαίνει οπισθοδρόμηση, ότι υπάρχουν ακόμη «ανεπιθύμητοι» για το σύστημα (αν και βεβαίως η λέξη έχει εκλείψει από το λεξιλόγιό μας), για τους ίδιους κατά βάση λόγους που υπήρχαν και τότε, και είναι οι ίδιοι άνθρωποι που και τώρα παλεύουν για να κάνουν το καθήκον τους καθημερινά με γνώμονα το σεβασμό στη δημοκρατία και την αγάπη για τον ελληνικό λαό σε όλες του τις πτυχές, από τον απλό πολίτη μέχρι τον μικρομεσαίο επιχειρηματία.

     Δεν μπορώ πια να του μιλήσω πραγματικά, μπορώ όμως νοερά να του πω: μη στενοχωριέσαι πατέρα, όσο ανεπιθύμητοι και εάν είμαστε για το κυρίαρχο σύστημα, ξέρουμε μέσα μας πως παρά τα σφάλματά μας δεν προδώσαμε τα ιδανικά μας και μπορεί οι ισχυροί να μας αντιπαθούν, αλλά οι απλοί άνθρωποι μας αγαπούν  αναγνωρίζοντας την ανιδιοτέλειά μας. Και παρ’ όλες τις δυσκολίες, θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε στο δρόμο που εσύ και οι σύντροφοί σου μάς διδάξατε. Και παρ’ όλο που ανά τους αιώνως κυριαρχεί το «ουαί τοις ηττημένοις», έρχονται και ουκ ολίγες φορές που θριαμβεύει με τον τρόπο του και το «ουαί τοις νικηταίς».

Η Σκοτεινή Πλευρά του Φεγγαριού