Απόψεις επί του προτεινόμενου βαθμολογίου της Α.Α.Δ.Ε.

 

     Η διαφοροποίηση της  ΑΑΔΕ έναντι του υπολοίπου Δημοσίου αποτελεί μια διαρκή και συστηματική προσπάθεια, από την εποχή της θέσπισής της. Μάλιστα, έγινε πριν από χρόνια μια απόπειρα από την πλευρά της Διοίκησης,  να μην διέπονται οι υπάλληλοι της ΑΑΔΕ από το γενικότερο θεσμικό πλαίσιο των υπαλλήλων του Δημοσίου. Η απόπειρα αυτή απορρίφθηκε εν τη γενέσει της κατόπιν της σχετικής γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, σύμφωνα με την οποία οι υπάλληλοι της ΑΑΔΕ είναι δημόσιοι υπάλληλοι και διέπονται από το σχετικό (δημοσιοϋπαλληλικό) δίκαιο.

    Αυτό βεβαίως δεν εμπόδισε τους ιθύνοντες της ΑΑΔΕ, σε συμφωνία με την εκάστοτε κυβέρνηση, να προσπαθούν συστηματικά να διαφοροποιήσουν το θεσμικό πλαίσιο της ΑΑΔΕ σε σχέση με το γενικότερο θεσμικό πλαίσιο του δημοσιοϋπαλληλικού Δικαίου. Έτσι, ψηφίστηκε προσφάτως το ειδικό μισθολόγιο της ΑΑΔΕ και  μάλιστα εν μέσω πανδημίας, την ώρα που υπάρχουν πολύ σοβαρότερα προβλήματα στην κοινωνία.

     Μετά το ειδικό μισθολόγιο, ακολουθεί το ειδικό βαθμολόγιο, το σχέδιο του οποίου ετέθη σε διαβούλευση στις 13 Μαΐου με προθεσμία μέχρι τις 19 Μαΐου 2021!

     Το βαθμολόγιο αυτό έχει την μορφή απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ, δηλαδή δεν θα περάσει καν από την Βουλή, όπως πέρασε το αντίστοιχο ειδικό μισθολόγιο. Γεννάται τεράστιο ζήτημα νομιμότητας, για το πώς μπορεί να καθοριστούν τόσο σοβαρά θέματα που αφορούν χιλιάδες υπαλλήλων του Δημοσίου με μια απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ.

       Για άλλη μια φορά αποτυπώνεται η αντιμετώπιση της ΑΑΔΕ όχι ως μιας Υπηρεσίας του Δημοσίου που οφείλει να υπηρετεί τον Ελληνικό Λαό, όπως ορίζει το Σύνταγμα, αλλά ενός ιδιότυπου μορφώματος που προσπαθεί να λειτουργήσει με κριτήρια που παρουσιάζονται ως «ιδιωτικοοικονομικά», αλλά στην πραγματικότητα είναι απολύτως πελατειακά. Από την μια η ΑΑΔΕ χρηματοδοτείται από τον Ελληνικό Λαό και από την άλλη λειτουργεί ως «ιδιοκτησία» του Διοικητή, ο οποίος και μόνο έχει την αρμοδιότητα να αποφασίζει για κρίσιμα θέματα, όπως η επιλογή στις θέσεις προϊσταμένων, η οποία αποτελεί αποκλειστικά δική του απόφαση, καθώς τα γνωμοδοτικά συμβούλια που ο ίδιος συγκροτεί κατά την προσωπική του βούληση έχουν μόνο γνωμοδοτικό χαρακτήρα, και η τελική απόφαση αφορά μόνον αυτόν.

     Το γενικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί στην ΑΑΔΕ είναι αυταρχικό, καλλιεργείται συμπεριφορά τυφλής υποταγής στις άνωθεν εντολές, ενώ έχει εκμηδενισθεί κάθε δυνατότητα πραγματικής ανάδρασης από τους «υφισταμένους». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα και την σιωπή των υπαλλήλων της ΑΑΔΕ, οι οποίοι φοβούνται ότι, εάν εκφράσουν απόψεις που δεν συνάδουν με την κυρίαρχη νοοτροπία, θα αποτελέσουν αντικείμενο υποβάθμισης και διώξεων.

     Η αντιμετώπιση των πολιτών διακρίνεται από αδιαφορία έως εχθρικότητα. Ειδικά, η στάση απέναντι στην μικρομεσαία ελληνική επιχειρηματικότητα έχει λάβει χαρακτήρα απηνούς διώξεως με τραγικές συνέπειες.

     Όταν, λοιπόν, ο Διοικητής στον χαιρετισμό του ισχυρίζεται ότι το «νέο λειτουργικό περιβάλλον αποτυπώνει τις ανάγκες μας ως οργανισμού που επιδιώκει τη διαρκή βελτίωση των υπηρεσιών του προς τους πολίτες» και «γινόμαστε κάθε ημέρα καλύτεροι για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος και του κοινωνικού συνόλου», εφαρμόζει την γνωστή παροιμία ότι «ευλογάει τα γένια του».

     Όποιος πραγματικά ενδιαφέρεται για την βελτίωση των υπηρεσιών του προς τους πολίτες, πρώτα απευθύνεται σ’ αυτούς και ζητάει την γνώμη τους με τρόπο που διασφαλίζει την αντικειμενικότητα και την ειλικρίνεια.

     Κατ’ αρχήν η εμμονή στον ρόλο του  Περιγράμματος Θέσης Εργασίας (Π.Θ.Ε.) είναι πράγματι ανεξήγητη. Το έργο που ανατίθεται σε κάθε υπάλληλο του Δημοσίου πρέπει να προκύπτει σαφώς από τη νομοθεσία. Η έννοια της αξιολόγησης των θέσεων εργασίας με βάση το Π.Θ.Ε. είναι προδήλως αντισυνταγματική. Με ποιά κριτήρια και από ποιούς αξιολογείται ένα Π.Θ.Ε. ως σημαντικότερο από ένα άλλο; Και μόνον αυτή η προσέγγιση θέτει την βάση για καταστρατήγηση των αρχών του Δικαίου.

     Επειδή υπάρχει η επίγνωση ότι οι υπάλληλοι της ΑΑΔΕ υπόκεινται στο δημοσιοϋπαλληλικό Δίκαιο, καταγράφεται με έντονους χαρακτήρες η φράση «Δεν αντικαθιστά, αλλά ισχύει παράλληλα με το γενικό βαθμολόγιο του Δημοσίου», χωρίς ωστόσο να δίνεται καμία εξήγηση για το γιατί και πώς μπορεί να λειτουργούν δύο διαφορετικά συστήματα.

    Π.χ. στο γενικό βαθμολόγιο του Δημοσίου υπάρχουν 6 βαθμοί, εδώ προβλέπονται 13. Πώς αυτά τα δύο θα λειτουργήσουν παράλληλα και γιατί;

   Αναφέρεται ότι τα Π.Θ.Ε σχηματίζουν μεγάλες οικογένειες θέσεων, με βάση τα καθήκοντά τους: επιτελικές θέσεις ευθύνης, επιχειρησιακές θέσεις ευθύνης, επιχειρησιακές και υποστηρικτικές θέσεις υπαλλήλων.

    Και μόνον η φρασεολογία δείχνει ότι κάποιοι δεν κατανοούν το πώς λειτουργεί το Δημόσιο, όπου δεν υπάρχουν επιχειρηματίες και υποστηρικτές τους, αλλά υπάρχει η νομοθεσία, την οποία εφαρμόζει κάθε Υπηρεσία και κάθε υπάλληλος σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη νομοθεσία. Αλλά και γενικότερα, όλη η προσέγγιση έρχεται σε θεμελιώδη σύγκρουση με τις αρχές Δικαίου που διέπουν την Δημόσια Διοίκηση.

     Κατωτέρω, αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένα σημεία του προτεινόμενου νέου βαθμολογίου, τα οποία αρκούν για να σχηματισθεί και η γενική εικόνα.

Νέο Βαθμολόγιο - Ορισμός

     Προβλέπεται ο ορισμός της Αξιολόγησης Θέσεων Εργασίας ως «η διαδικασία της ανάλυσης και συγκριτικής εκτίμησης των Θέσεων Εργασίας συστηματικά, προκειμένου να αποτυπωθεί η σχετική τους αξία σε έναν Οργανισμό».

     Πραγματικά, γεννάται το ερώτημα αυτοί που το έγραψαν αυτό έχουν κάποια γνώση της λειτουργίας του Δημοσίου ή προσπαθούν να παραμορφώσουν μια Δημόσια Υπηρεσία;

     Τα καθήκοντα των θέσεων εργασίας ορίζονται από τη νομοθεσία, οι υπάλληλοι διορίζονται στις θέσεις τους με βάση τα απαιτούμενα προσόντα και εφαρμόζουν τη νομοθεσία που διέπει τα καθήκοντά τους. Με ποιά κριτήρια και με ποιό δικαίωμα, θέσεις, για τις οποίες απαιτούνται τα ίδια προσόντα, θα εκτιμηθούν συγκριτικά; ποιός είναι σε θέση να ορίσει τα κριτήρια σύγκρισης; πώς θα αποφασίζεται ποιός υπάλληλος θα τοποθετείται στις «διαφορετικές» αυτές θέσεις;

Νέο βαθμολόγιο – Στόχοι

     Και εδώ έρχεται η αποκάλυψη του βαθύτερου κινήτρου για το νέο βαθμολόγιο: ο καθορισμός του Συστήματος Αμοιβών (Μισθολόγιο), με δεδομένο ότι μόλις έχει ψηφιστεί το Ειδικό Μισθολόγιο της ΑΑΔΕ, στο οποίο προβλέπονται αδικαιολόγητα μεγάλες διαφορές μεταξύ των διαφόρων θέσεων Εργασίας.    

Νέο βαθμολόγιο – Μέθοδοι Αξιολόγησης Θέσεων

     Με δημιουργική ασάφεια καταγράφονται οι μέθοδοι αξιολόγησης με βασικό επιχείρημα ότι η ΑΑΔΕ ακολουθεί βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται σε όλες τις Φορολογικές και Τελωνειακές Διοικήσεις διεθνώς, χωρίς βεβαίως να διευκρινίζεται περαιτέρω το θέμα.

Νέο βαθμολόγιο –Πλεονεκτήματα Αξιολόγησης Θέσεων Εργασίας

     Αποκαλύπτεται ότι το όλο εγχείρημα έχει ως βασικό στόχο την εδραίωση των μισθολογικών διαφορών. Μια μόνο παρατήρηση αξίζει: Ο δημόσιος υπάλληλος πρέπει να έχει ως βασικό κίνητρο για την διαρκή βελτιστοποίηση της απόδοσής του την βέλτιστη εξυπηρέτηση των πολιτών στα πλαίσια της νομοθεσίας. Αυτό απαιτεί υψηλό ήθος και συλλογική συνείδηση και δεν υποκαθίσταται από οικονομικά κίνητρα. Αντιθέτως, το καθαρά οικονομικό κίνητρο οδηγεί σε καταστάσεις διακρίσεων, διαπλοκής και υποταγής της συνείδησης στο κέρδος.

     Το Δημόσιο δεν λειτουργεί με βασικό γνώμονα το κέρδος, ας σταματήσουν αυτές οι αυταπάτες που στην πραγματικότητα καλύπτουν απάτες.

Νέο βαθμολόγιο- Κριτήρια αξιολόγησης Θέσεων Εργασίας & Ποσοστά

     Πραγματικά, έχει χρειαστεί πολλή φαντασία για να επινοηθούν αυτά τα κριτήρια, με βασικό χαρακτηριστικό την παντελή έλλειψη αντικειμενικότητας.

Νέο βαθμολόγιο-Κλίμακες

     Για άλλη μια φορά, και μόνον η ορολογία δείχνει την ιδεολογία που κρύβεται πίσω απ’ αυτό το σχέδιο. Φράσεις, όπως «ανώτατες», «ανώτερες», «υποστηρικτικές» δείχνουν την αντιδημοκρατική κουλτούρα των εισηγητών του βαθμολογίου αυτού, που δεν κατανοούν ότι κάθε θέση έχει να προσφέρει στην συνολική λειτουργία της Υπηρεσίας, και πολύ συχνά αυτοί που βρίσκονται στις «κατώτερες» θέσεις προσφέρουν επί της ουσίας πολύ περισσότερα απ’ αυτούς που βρίσκονται στις «ανώτερες» θέσεις.

Νέο Σύστημα Κινητικότητας Εργαζομένων

     Το Σύστημα αυτό αντιβαίνει κάθε αρχή κινητικότητας που έχει θεσπισθεί για το Δημόσιο, και θεσπίζει διαδικασίες πελατειακού τύπου διακρίσεων ακόμη και για την κινητικότητα.

 

     Εν κατακλείδι, αυτό το νέο βαθμολόγιο της ΑΑΔΕ αντιβαίνει στους βασικούς κανόνες του δημοσιοϋπαλληλικού Δικαίου, δημιουργεί απολύτως πελατειακό καθεστώς και μετατρέπει τις/τους υπαλλήλους της ΑΑΔΕ, από δημοσίους υπαλλήλους σε υποχείρια ιθυνόντων που βλέπουν την Υπηρεσία ως «ιδιοκτησία»  τους, παραγνωρίζοντας ότι ο μόνος και αποκλειστικός εργοδότης τους είναι ο Ελληνικός Λαός.

     Γι’ αυτό και πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό του, διότι έρχεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα, και ειδικότερα με το άρθρο 103 του Συντάγματος. ‘Ηδη έχουν γίνει πολλές καταστρατηγήσεις της νομοθεσίας, όπως αυτή της επιλογής υπαλλήλων στις θέσεις ευθύνης, χωρίς την συμμετοχή του Υπηρεσιακού Συμβουλίου, με κατ’ ουσίαν προσωπική απόφαση του Διοικητή.

     Η ΑΑΔΕ είναι μια μη συνταγματικά κατοχυρωμένη Ανεξάρτητη Αρχή, η οποία σταδιακά μετατρέπεται σε έναν ανεξέλεγκτο Οργανισμό ασαφούς ταυτότητας. Είναι προφανές ότι στην ΑΑΔΕ γίνεται ένα πείραμα για την συνολική διαστρέβλωση του Δημοσίου.  Ο εκτροχιασμός αυτός πρέπει να σταματήσει, η ΑΑΔΕ να καταργηθεί, οι Υπηρεσίες να επιστρέψουν στο Υπουργείο Οικονομικών και η λειτουργία τους να επανέλθει στο γενικό πλαίσιο λειτουργίας του Δημοσίου, όπως ορίζει το Σύνταγμα.

 

Αλεξάνδρα Σκορδάκη