Η Γλύκανση των Αλκοολούχων Ποτών

Τί αλλάζει στο νέο κανονισμό 2019/787

      Η γλύκανση είναι μια συνήθης πρακτική για την παρασκευή των αλκοολούχων ποτών. Σε γενικές γραμμές μάλιστα, υπάρχει η διαφοροποίηση μεταξύ αφ’ ενός των αλκοολούχων ποτών με περιεκτικότητα σε σάκχαρα τέτοια, ώστε να επιδρά καθοριστικά στην γεύση των ποτών και αφ’ ετέρου των αλκοολούχων ποτών με χαμηλή ή μηδενική περιεκτικότητα σε σάκχαρα, ώστε να υπερισχύει η γεύση είτε της καθαρής αλκοόλης και των συναπόστακτων είτε των αρωματικών υλών που έχουν χρησιμοποιηθή ή να επιτυγχάνεται ένας συνδυασμός αυτών.

     Η διαφοροποίηση αυτή αντικατοπτρίζει την διάκριση στην αντιμετώπιση του καταναλωτή ανάμεσα στα γλυκά ποτά (λικέρ ή ηδύποτα), τα οποία έχουν κατά κανόνα και χαμηλότερο αλκοολικό τίτλο, και στα σκληρά ποτά, τα οποία δεν έχουν ανιχνεύσιμα στη  γεύση σάκχαρα και έχουν κατά κανόνα υψηλότερο αλκοολικό τίτλο. Η διάκριση αυτή είναι ισχυρή στη καταναλωτική συνείδηση, αν αναλογισθεί κανείς ότι κατά παράδοσιν τα λικέρ θεωρούνταν σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα γυναικεία ποτά, ενώ τα «σκληρά» θεωρούνταν ανδρικά. Σήμερα βεβαίως η παράδοση έχει τροποποιηθή αρκετά, δηλαδή, καταναλώνουν και οι γυναίκες τα «σκληρά» ποτά, αλλά δεν παρατηρείται και το αντίστροφο φαινόμενο, δηλαδή οι άνδρες να καταναλώνουν λικέρ.

     Η πρακτική της γλύκανσης καταγράφηκε διαχρονικά τόσο στην εθνική μας νομοθεσία, αλλά και ευθύς εξ αρχής στην κοινοτική νομοθεσία για τα αλκοολούχα ποτά, κατ’ αρχάς στον κανονισμό (ΕΟΚ) 1576/89 και εν συνεχεία στον κανονισμό (ΕΚ) 110/2008 και στο νέο κανονισμό 2019/787, ο οποίος είναι ήδη εν ισχύι και τίθεται σε εφαρμογή από τις 25 Μαΐου 2021.

    Η γλύκανση παραμένει και στο νέο κανονισμό ως επιτρεπόμενη πρακτική για τα αλκοολούχα ποτά σύμφωνα με το στοιχείο 8 του άρθρου 4 «Τεχνικοί ορισμοί και απαιτήσεις», στο οποίο ορίζεται ως «η χρησιμοποίηση ενός ή περισσοτέρων γλυκαντικών υλών κατά την παραγωγή αλκοολούχων ποτών».

     Οι γλυκαντικές ύλες ορίζονται στο (επόμενο)  στοιχείο 9 του ιδίου άρθρου ως κατωτέρω:

«γλυκαντικές ύλες»:

 α) ημίλευκη ζάχαρη, λευκή ζάχαρη, υπέρλευκη ζάχαρη, δεξτρόζη, φρουκτόζη, σιρόπι γλυκόζης, διάλυμα ζάχαρης, διάλυμα ιμβερτοποιημένου σακχάρου και σιρόπι ιμβερτοποιημένου σακχάρου, όπως ορίζονται στο μέρος Α του παραρτήματος της οδηγίας 2001/111/ΕΚ του Συμβουλίου (17)·

β) ανακαθαρισμένο συμπυκνωμένο γλεύκος σταφυλιών, συμπυκνωμένο γλεύκος σταφυλιών και νωπό γλεύκος σταφυλιών·

γ) καραμελοποιημένη ζάχαρη, η οποία είναι το προϊόν που λαμβάνεται αποκλειστικά με ελεγχόμενη θέρμανση σακχαρόζης, χωρίς προσθήκη βάσεων, μεταλλικών οξέων ή άλλων χημικών πρόσθετων·

δ) μέλι, όπως ορίζεται στο σημείο 1 του παραρτήματος I της οδηγίας 2001/110/ΕΚ του Συμβουλίου (18)·

ε) χαρουπόμελο·

στ) κάθε άλλος φυσικός υδατάνθρακας που επιφέρει ανάλογο αποτέλεσμα με εκείνο των προϊόντων που αναφέρονται στα στοιχεία α) έως ε)·

     Οι διατάξεις αυτές επί της ουσίας παραμένουν ως έχουν οι αντίστοιχες διατάξεις του απερχόμενου κανονισμού 110/2008 (στοιχείο 3 του Παραρτήματος Ι).

     Αντιθέτως, παρατηρείται μια γενικής φύσεως τροποποίηση στις διατάξεις του νέου κανονισμού 2019/787, όσον αφορά τις προδιαγραφές που προβλέπονται για τις κατηγορίες των αλκοολούχων ποτών (Παράρτημα Ι) σε σχέση με τις αντίστοιχες διατάξεις του απερχόμενου κανονισμού 110/2008 (Παράρτημα ΙΙ).

    Συγκεκριμένα, σε πολλές κατηγορίες αλκοολούχων ποτών στον απερχόμενο κανονισμό 110/2008 δεν υπήρχε συγκεκριμένη αναφορά στη γλύκανση, με αποτέλεσμα να είναι μια επιτρεπτή διαδικασία, χωρίς να τίθεται όριο. Στο νέο κανονισμό, σε ένα μεγάλο μέρος αυτών των κατηγοριών (από τον αριθμό 1 έως 17, με την εξαίρεση του whisky) εισάγεται διάταξη, η οποία προβλέπει την γλύκανση με θεσμοθέτηση ανωτάτου ορίου περιεκτικότητας σε σάκχαρα.

     Αυτή είναι μια σημαντική τροποποίηση, τόσο για τους παραγωγούς των αλκοολούχων ποτών, όσο και για τις Χημικές Υπηρεσίες, οι οποίες πλέον πρέπει να ελέγχουν ποσοτικά την περιεκτικότητα σε σάκχαρα αυτών των κατηγοριών αλκοολούχων ποτών.

     Στις κατηγορίες αλκοολούχων ποτών, όπου ετίθεντο όρια και από τον απερχόμενο κανονισμό 110/2008, δεν επέρχεται κάποια ουσιώδης τροποποίηση και τα όρια παραμένουν και στο νέο κανονισμό ως έχουν .

     Στον Πίνακα καταγράφονται οι αντίστοιχες διατάξεις στους δύο κανονισμούς, ώστε να σχηματισθεί μια πλήρης εικόνα για την γλύκανση των αλκοολούχων ποτών ανά κατηγορία και τις επερχόμενες τροποποιήσεις.

ΠΙΝΑΚΑΣ: 

ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ 110/2008 ΚΑΙ 2019/787 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΓΛΥΚΑΝΣΗ ΤΩΝ ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΩΝ ΠΟΤΩΝ

Σημειώσεις για τον Πίνακα:

1) Στις κατηγορίες, στις οποίες δεν επιτρέπεται η γλύκανση, καταχωρείται η φράση «ΟΧΙ»

2) Στις κατηγορίες, στις οποίες δεν υπάρχει ρητή αναφορά στη γλύκανση είτε με θέσπιση ορίου είτε χωρίς, καταχωρείται η ένδειξη «-». Συνάγεται ότι στις κατηγορίες αυτές παραμένει επιτρεπόμενη η γλύκανση, χωρίς θεσμοθέτηση ορίου.

3) Οι όροι gin, αποσταγμένο gin, London gin μπορούν να συμπληρώνονται με τον όρο “dry”, εφόσον δεν περιέχουν πρόσθετες γλυκαντικές ύλες σε ποσότητα που, εκφρασμένη σε ιμβερτοσάκχαρο, υπερβαίνει το 0,1 gr ανά λίτρο τελικού προϊόντος.

Αλεξάνδρα Σκορδάκη

Χημικός του Γενικού Χημείου του Κράτους