Σχόλια για το νομοσχέδιο του ΥΠΑΑΤ

     Σε μια ημερίδα που διοργάνωσε η ΔΗΜΑΡ στις 30 Ιανουαρίου του 2013 , η Συνήγορος του Πολίτη κα Καλλιόπη Σπανού περιέγραψε τη Δημόσια Διοίκηση, ως ένα σύστημα που δούλευε μόνο γι’ αυτούς που ήταν μέσα σ’ αυτό. Προσέθεσε ότι γι’ αυτό το λόγο κάθε προσπάθεια μεταρρύθμισης συναντά μεγάλες αντιστάσεις σε μικρό και μεσαίο επίπεδο.

     

    Διαβάζοντας το κείμενο του νομοσχεδίου που κατέθεσε προς διαβούλευση το ΥΠΑΑΤ σχετικά με το κυρωτικό σύστημα για τις παραβάσεις της νομοθεσίας περί τροφίμων, δεν μπορεί κανείς παρά να δεχθεί ότι έχει δίκιο η Συνήγορος του Πολίτη.  Είναι προφανές ότι το πρώτιστο μέλημα των συντακτών του δεν είναι η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, αλλά η επιβεβαίωση του ρόλου τους, που αισθάνονται ότι υπονομεύεται στις σύγχρονες συνθήκες.

     Αυτό το νομοσχέδιο ενσαρκώνει όλα τα χαρακτηριστικά που δεν πρέπει να έχει ένας νόμος.

-Επικάλυψη με παρόμοια νομοσχέδια και δή  αυτό για την αναμόρφωση του Αγορανομικού Κώδικα, του οποίου ολοκληρώθηκε η διαδικασία διαβούλευσης και είναι προς εισαγωγή στη Βουλή. Δεν θα μακρυγορήσω γύρω από αυτό, αναφέρω απλώς ότι και τα δύο νομοσχέδια προβλέπουν ποινικές κυρώσεις, και μάλιστα διαφορετικές,  για τους παραβάτες της νομοθεσίας περί Τροφίμων (άρθρο 9 β στον Α.Κ. άρθρο 33 παρ. 1 & 2 στο νομοσχέδιο του ΥΠΑΑΤ). Δηλαδή, μια επιχείρηση θα δέχεται για την ίδια παράβαση δύο είδη ποινικών κυρώσεων, αναλόγως της Ελεγκτικής Αρχής.

-Αγχώδης προσπάθεια επιβεβαίωσης του ρόλου των Υπηρεσιών του ΥΠΑΑΤ.  Ως αποτέλεσμα προκύπτει εξαντλητική περιγραφή των διαδικασιών που αφορούν τις Υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ, αλλά απόλυτη ασάφεια των διαδικασιών που εκφεύγουν των αρμοδιοτήτων του, αλλά είναι στενά συνδεδεμένες με το αντικείμενο του νόμου. Δεν αναφέρεται πουθενά ούτε υπάρχει σχετική παραπομπή για το πώς θα γίνεται η δειγματοληψία και από ποιούς, πώς θα γίνεται η κατ’ αρχήν εξέταση και γνωμάτευση του δείγματος, ώστε να επακολουθήσουν όλες αυτές οι πολύπλοκες διαδικασίες που περιγράφει.   Το νομοσχέδιο κτίζει μια πολυκατοικία από τον πρώτο όροφο, χωρίς να πατάει στη γή.

-Αποσιώπηση του ρόλου των άλλων Υπηρεσιών που σχετίζονται με τον έλεγχο Τροφίμων. Υπάρχει μεν αναφορά για τις άλλες αρμόδιες Αρχές (μεταξύ των οποίων αναφέρεται και το Γενικό Χημείο του Κράτους), στο κείμενο, ωστόσο, που ακολουθεί δεν γίνεται κανένας συσχετισμός με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, ώστε να οριοθετούνται σαφώς οι αρμοδιότητες κάθε Υπηρεσίας. Το αποτέλεσμα θα είναι για άλλη μια φορά, αλληλεπικάλυψη, σύγχυση, αναποτελεσματικότητα.

 Ένα κραυγαλέο παράδειγμα: Η τήρηση των όρων υγιεινής στις μονάδες ομαδικής εστίασης από ποιά Αρχή θα ελέγχεται: από τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης στα πλαίσια του Αγορανομικού Κώδικα, από τις Υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ στα πλαίσια αυτού του νομοσχεδίου, από τις Υγιειονομικές Υπηρεσίες στα πλαίσια των ειδικών διατάξεων που αυτές εφαρμόζουν; Ή θα χωριστεί η υγιεινή σε τομείς και κάθε Υπηρεσία θα ελέγχει το δικό της κομμάτι, οπότε θα αναπτυχθεί πεδίον δόξης λαμπρόν για την χωροθέτηση εκάστου τομέα υγιεινής από τους γραφειοκράτες;

     Θα μπορούσε να συνεχίσει κανείς επί ώρα πολλή, αλλά δεν γνωρίζω εάν αξίζει να σπαταλήσω και άλλο χρόνο. Νομίζω ότι πέραν του άρθρου για τα επαγγελματικά δικαιώματα σχετικά με την λειτουργία των εργαστηρίων (το οποίο αγγίζει τα όρια της θυμηδίας, καθώς μας θυμίζει για μια ακόμη φορά πως οι γεωπόνοι το τελευταίο πράγμα που εξασκούν είναι ο βασικός στόχος των σπουδών τους, δηλαδή η παραγωγή γεωργικών προϊόντων), με το νομοσχέδιο αυτό επανέρχεται στο προσκήνιο το φλέγον θέμα της Δημόσιας Διοίκησης που έθεσε τόσο εύστοχα η Συνήγορος του Πολίτη.

     Γι’ αυτήν την κατάσταση θεωρώ ότι όλοι οι μετέχοντες στη Δημόσια Διοίκηση έχουν μερίδιο ευθύνης στον ένα ή στον άλλο βαθμό, και φυσικά δεν εξαιρώ τους εαυτούς μας. Εκείνο όμως που με θλίβει περισσότερο είναι ότι, αντί να παλεύουμε όλοι μαζί για να μη βουλιάξει το καράβι που λέγεται Ελληνικό Δημόσιο, εμείς παλεύουμε να πάρουμε ο ένας από τον άλλο τη σωσίβια λέμβο, ώστε να σώσουμε το τομάρι μας και ας πνιγούν όλοι οι άλλοι. Σ’ αυτήν την εμφύλια όμως διαμάχη έχουμε δώσει όλη μας την προσοχή και δεν αντιλαμβανόμαστε ότι ο λιγοστός χρόνος που διαθέτουμε πλησιάζει προς το τέλος του και θα βρεθούμε όλοι μαζί στο βυθό σφιχταγκαλιασμένοι. Στις μέλλουσες γενεές θα καλλιεργηθεί ο μύθος ότι  ο εναγκαλισμός ήταν από αλληλεγγύη, αλλά οι μελετητές της ιστορίας θα ξέρουν ότι η αλήθεια ήταν διαφορετική.

      Δεν θα είναι η πρώτη φορά άλλωστε στην ιστορία του έθνους μας. Όπως λέει και ο Ernst Hans Gombrich στην «Μικρή Ιστορία του Κόσμου» μιλώντας για την Αρχαία Ελλάδα:

«Οι Έλληνες μπορούσαν να κατορθώσουν τα πάντα, εκτός από το να ανεχθούν ο ένας τον άλλον».

(Αμφιβάλλει κανείς ότι είμαστε γνήσιοι απόγονοί τους;)

Φυσικά, επειδή είμαστε γνήσια τέκνα των προγόνων μας, θα τα καταφέρουμε να ξανασταθούμε στα πόδια μας και καλύτερα από πριν, όπως επίσης έχει συμβεί και ξανασυμβεί στην Ιστορία μας, αλλά έχοντας καταβάλει το μέγιστο δυνατό τίμημα του πόνου. Μήπως λοιπόν μπορούμε να κάνουμε μια προσπάθεια για να  αποφύγουμε το θάνατο, ώστε να μην χρειαστεί να προσδοκάμε την ανάσταση;

Με εκτίμηση

Αλεξάνδρα Σκορδάκη