Σχολιασμοί και σκέψεις περί μεταρρύθμισης στο Δημόσιο συνέχεια (μέρος Β)....

(Με αφορμή την απάντηση της «Σκοτεινής Πλευράς τουΦεγγαριού»)

Αγαπητή/τέ συνάδελφε, σέβομαι τη υποστήριξή σου στην συμπαθή κάστα των χημικών, αλλά Χημεία δεν ασκούν μόνο αυτοί. Την ασκούν (με την κατά άτομο επιτυχία ή αποτυχία) και γεωπόνοι, χημικοί μηχανικοί, φαρμακοποιοί και πάει λέγοντας. Επίσης, όσο υπάρχουν άχρηστοί ή ικανοί χημικοί, άλλο τόσο άχρηστοι ή ικανοί Διοικητές αποφοιτούν από τις σχολές Διοίκησης Επιχειρήσεων ή τη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης. Εννοείται πως η ικανότητα διοίκησης θα πρέπει να αξιολογείται με βάση κατάλληλα κριτήρια και σίγουρα όχι με το τι βασικό πτυχίο κουβαλάει ο καθένα. Μπορεί πράγματι ένας χημικός του ΓΧΚ να αποδειχθεί άξιος διοικητής. Εμείς θα πρέπει να φτιάξουμε το κατάλληλο σύστημα αξιολόγησης και επιλογής ούτως ώστε να επιλεγεί αυτός κι όχι ο οποιοσδήποτε κολλητός κολλητού κομματικός και πάει λέγοντας. Η βασική φυσιογνωμία του ΓΧΚ λοιπόν πρέπει να είναι πράγματι η Χημεία, την οποία πιστεύω θα τη διασφαλίσει καλύτερα ένας άξιος διοικητής που μπορεί να είναι π.χ. οικονομολόγος σε σχέση με έναν ανίκανο Διοικητή ο οποίος όμως θα είναι δικό μας παιδί. Και ναι, επειδή ζοριστήκαμε ΟΛΟΙ να μπούμε σε αυτό το σπίτι που λέγεται ΓΧΚ δε σημαίνει ντε και καλά πως είμαστε ικανοί και να το διοικήσουμε επειδή μόνο και μόνο λεγόμαστε χημικοί. Εμένα αυτό είναι που μου ακούγεται λίγο αλαζονικό. Το ΓΧΚ δε μας ανήκει. Απλώς το υπηρετούμε έναντι σεβαστού αντιτίμου ο καθένας με το δικό του μέτρο αγάπης και φιλοτιμίας. Με ανοιχτές διαδικασίες και μετρήσιμα κριτήρια αξιολόγησης και ξεκάθαρη στοχοθεσία/στρατηγική του οργανισμού, να επιλέγεται ο κατάλληλος είτε από το Δημόσιο είτε από τον Ιδιωτικό τομέα με επιλέξιμη μια γκάμα πτυχίων (χημικοί, χημικοί μηχανικοί, φαρμακοποιοί, γεωπόνοι, απόφοιτοι διοίκησης επιχειρήσεων, οικονομολόγοι)

Πριν 10 χρόνια, είχα την τύχη να φιλοξενηθώ ως επιστημονικός επισκέπτης στις εγκαταστάσεις τις Astra Zeneca (μιας από τις κορυφαίες φαρμακοβιομηχανίες στον κόσμο) στο Μάντσεστερ της Αγγλίας. Ένα από τα πολλά που μου έκανε εντύπωση ήταν η διπλή, παράλληλη ιεραρχία. Η μια ιεραρχία ήταν η επιστημονική (ερευνητές, επισκέπτες καθηγητές, αναλυτές κ.τ.λ.). Η άλλη ήταν η οικονομική-διοικητική. Ως ανώτατο στέλεχος της επιστημονικής ιεραρχίας μπορούσες να διαχειριστείς 100 ευρώ. Ως ανώτατο στέλεχος της οικονομικής-διοικητικής ιεραρχίας μπορούσες να διαχειριστείς 1000 ευρώ. Επιπλέον, ο επικεφαλής της επιστημονικής ιεραρχίας ήταν υφιστάμενος του επικεφαλή της διοικητικής-οικονομικής. Δηλαδή τον τελευταίο λόγο για διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, στη στρατηγική της εταιρίας και στη διαχείριση των κονδυλίων την είχε (πάντα σε συνεργασία με την επιστημονική ιεραρχία) η διοικητική-οικονομική ιεραρχία. Τι να κάνουμε ρε παιδιά, δε σπουδάσαμε διοικητές αλλά χημικοί. Ζούμε πια στην εποχή της εξειδίκευσης. Έτσι πάει ο κόσμος μπροστά. Τώρα θα μου πεις, το Χημείο απασχολεί 400 άτομα και η Astra Zeneca μόνο στο Μάντσεστερ απασχολούσε 3500. Επίσης η Asrta Zeneca έχει ως σκοπό το κέρδος ενώ το ΓΧΚ θα πρέπει να έχει ως βασικό στόχο την Ποιότητα Υπηρεσιών, την Αριστεία, την προστασία του καταναλωτικού κοινού και τη διασφάλιση των φορολογικών εσόδων του κράτους, όλα αυτά φυσικά με ορθολογική και βιώσιμη χρήση υλικών και ανθρώπινων πόρων. Εντάξει, απλά με το παράδειγμα προσπαθώ να μεταφέρω μια φιλοσοφία και μια κουλτούρα εξειδίκευσης και βέλτιστων πρακτικών διοίκησης, οι οποίες πιστεύω επιλέγοντας με εξωστρέφεια και ουσιαστικά κριτήρια τα κατάλληλα άτομα για να τις εφαρμόσουν (από Δημόσιο ή Ιδιωτικό τομέα) θα βοηθούσαν τα μέγιστα στην αναβάθμιση του ΓΧΚ.

Σχετικά τώρα με τους διευθυντές από άλλους χώρους, δεν κατάλαβα τι εννοείτε εξωτερικά κονκλάβια. Εγώ ξέρω ότι το Δημόσιο διοικείται αποκλειστικά από κονκλάβια κομματικής κατά κύριο λόγο φύσης. Μόλις χθες ήμουν σε μια παρέα εκπαιδευτικών και μου λέγανε πως ήδη γνωρίζουν τον επόμενο διευθυντή Β'θμιας Εκπαίδευσης Ξάνθης, λόγω επικείμενης αλλαγής της Κυβέρνησης. Αν αυτό δεν είναι διοίκηση μέσω κονκλαβίων τότε τι είναι;; Που είναι οι διαδικασίες, που είναι η διαφάνεια, η αξιοκρατία!!! Τι να πω!! Για να μη μιλήσω για τα δικά μας. Με ποιες διαδικασίες διαφάνειας παύθηκε ο πρώην Διευθυντής μας από την κα Σαββαΐδου μόλις ανέλαβε καθήκοντα, πως εγκρίθηκαν τα περιγράμματα των θέσεων χωρίς να πάρει χαμπάρι ούτε ο Σύλλογος, με τη συγκατάθεση μάλιστα της Διοίκησής μας. Με ποιες δημοκρατικές και αξιοκρατικές διαδικασίες διώξανε το Θεοχάρη από τη ΓΓΔΕ; Που είναι η διαφάνεια σε αυτή την περίπτωση;      

Ένας εξωτερικός (από τον ιδιωτικό τομέα) διευθυντής, θα παραιτηθεί από την προηγούμενη θέση του και θα αναλάβει με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου (θητεία) τη διεύθυνση του ΓΧΚ. Δεν θα έχει αυτός λέτε κίνητρο να πετύχει στη θέση αυτή; Η ικανοποίηση των φιλοδοξιών του θα περνάει μέσα από την επιτυχία του ΓΧΚ διότι τα πεπραγμένα του θα καταγραφούν στο βιογραφικό του και θα αποτελέσουν κριτήρια για την εύρεση της επόμενης θέσης του. Όσο για γνωριμίες, όσες γνωριμίες μπορεί να έχει αυτός άλλες τόσες θα έχει και ένας του Δημοσίου ή ακόμα και ένας δικός μας υπάλληλος. Αν όμως οι διαδικασίες και τα κριτήρια είναι διαφανή, απλά, μετρήσιμα και αδιάβλητα, οι γνωριμίες δε θα παίζουν και μεγάλο ρόλο. Πρωτεύουσα σημασία θα έχει η υλοποίηση της στοχοθεσίας και της στρατηγικής οι οποίες θα συνδιαμορφώνονται από κοινού με τις επιτελικές, τους υπαλλήλους (μέσω του συλλόγου) και φυσικά τη ΓΓΔΕ. 

Αντίθετα, ένας δημόσιος υπάλληλος που πληρεί να κριτήρα που θέτει π.χ. η Pharmathen για τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου, θα μπορεί να παίρνει την 5ετή άδεια άνευ αποδοχών και χωρίς να χάνει τη δημοσιοϋπαλληλική του ιδιότητα (εκ του ασφαλούς) θα μπορεί να διεκδικήσει και να ασκήσει διευθυντική θέση στον ιδιωτικό τομέα. Πάλι σε πλεονεκτική θέση θα είναι σε σχέση με τον συνάδελφο του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος αφού λήξει η θητεία του στο ΓΧΚ θα ψάχνει και πάλι για την επόμενη δουλειά του (με βάση το βιογραφικό του, τις γνωριμίες του ή οτιδήποτε άλλο). Ενώ ο Δημόσιος συνάδελφος θα γυρίσει ωραία και καλά στην υπηρεσία του και στη θαλπωρή του Δημοσίου. Αν και μεταξύ μας δε νομίζω να υπάρχουν και πολύ συνάδελφοι που θα ήθελαν διοικητική θέση στον ιδιωτικό τομέα. Εκεί τα πράγματα παίζονται αλλιώς και κάθε μέρα πρέπει να σπας αυγά, διότι είσαι υπεύθυνος για τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης και το μέλλον δεκάδων ή εκατοντάδων οικογενειών. Μια χαρά είναι και η καρεκλίτσα του Δημοσίου. Είναι απάνεμη και σπανίως βρέχει! Εξάλλου, ποιος θα γυρίσει να σου ζητήσει ευθύνες για την ενδεχόμενη ανεπάρκειά σου;;

Σας χαιρετώ συναδελφικά,

Τάσος Σακαλής, Αυτ. Γρ. Χ.Υ. Ξάνθης